Değerli Basın Emekçileri!
Demokrasi ve Atılım Partisi (DEVA) kurulduğu günden bu yana parti programında dil, din, ırk, mezhep gibi hiçbir ayrım yapmadan 84 milyon insanın yaşadığı ülkenin 81 ilinde bütün sorunları ile ilgileneceğini taahhüt etmiştir. Diyarbakır il ve ilçe teşkilatlarımız da ilimizin bütün sorunlarını dert edip çözüme kavuşturma çabasındadır.
DEVA Partisi Diyarbakır Sağlık, Sosyal, Gençlik ve Eğitim Politika başkanlıkları tarafından parti gönüllüleri ile birlikte ilimizdeki bağımlılık hastalığının yaygınlığı, bu konudaki kurum ve STK’ ların çalışmaları, iyi ve aksayan yönleri araştırılmıştır.
Yaptığımız görüşmelerde, madde bağımlılığı ile ilgili olarak can yakıcı mağduriyetlerin olduğunu gözlemledik. Madde bağımlılığının özellikle gençler arasında çok yaygın olduğunu, kişi ve ailenin ciddi problemler yaşadığını müşahede ettik. Sorunun sanılandan daha yaygın, daha acı ve büyük olduğu gözlemlenmiştir. Bağımlılığın önlenmesinde üç aşama olan arzın önlenmesi, eğitici-önleyici faaliyetler ve tedavi-rehabilitasyon-rosyalleşme süreçlerinin hepsinde aksaklıklar olduğu görülmüştür.
Bu hususta toplamda 12 kamu veya özel sektör ile aileler ziyaret edilerek yapılan çalışmalar raporlaştırılmıştır.
İlk olarak ÇEMATEM Merkezini ziyaret ettik. Ziyaretimizde ÇEMATEM’ in sadece 18 yaş altı erkek hastalara bakan ilimizin tek yataklı tedavi merkezi olduğunu öğrendik. Bayan hastaların ise il dışına sevk edildiğini müşahede ettik.
İlimiz, ülkemizde 12. büyük şehir olup nüfusu 1 milyon 800 bin civarındadır. Devletin resmi verilerine göre ülke genelindeki bütün esrarın %40’ı ilimizde üretilmektedir. Bu hususu göz önüne alırsak ayakta ve yatarak tedavi görme imkânının çok kısıtlı olduğu aşikârdır. Acilen AMATEM açılması, ÇEMATEM’ in ise kapasite artışına gitmesi gerekmektedir.
YEŞİLYILDIZ Bağımlılık ile Mücadele Derneğini ziyaretimizde, bu derneğin çok az sayıda kişi ve küçük bir bütçe ile özverili çalışmalar yaptığını gördük. Kamu kaynaklarının doğru ve etkili dağıtılmadığını öğrenmiş olduk.
İl Sağlık Müdürlüğünü ziyaretlerimizde ise kamu, özel sektör ve üniversite hastanemizdeki bağımlılıkla ilgili yapılan çalışmalar değerlendirildi. Yenişehir ilçesinde bulunan BADEM (Bağımlılık Danışmanlık Merkezi) de hastalara telefon ile danışma hizmeti verdiğini söyledi.
İl Milli Eğitim Müdürlüğü, Halk Eğitim Merkezi ve Rehberlik- Araştırma Merkezi ziyaretlerimizde, verilen bilgilere göre sigaranın 10’lu yaşlarda, esrar ve diğer bağımlılık yapıcı maddelerin ise 12-13’lü yaşlarda kullanılmaya başlandığını öğrendik. Kolluk kuvvetlerinin ve aile bireylerinin yeterli desteği sağlamadığı kanaati hasıl olmuştur.
YEŞİLAY derneğine bağlı YEDAM merkezi de komisyonumuz tarafından ziyaret edildi. İlimizde şu anda sadece bir merkezin olduğunu dile getirdiler. Kendilerinin kamu yararı güden bir dernek statüsünde olduklarını ve bağımlı bireylere yardımcı olduklarını ifade ettiler.
Bağımlılığın önlenmesinde en önemli bileşenlerden olan Emniyet ve Jandarma teşkilatını defalarca aramamıza, yazı ile talepte bulunmamıza rağmen maalesef tarafımıza randevu verilmemiş ve herhangi bir dönüş yapılmamıştır.
İl Denetimli Serbestlik Müdürlüğünü ziyaret ettik. Ziyaretimizde, Denetimli Serbestliğe tabii olan kişilerin yaklaşık %30’unun madde kullanan veya üreten kişilerden oluştuğunu öğrendik. Denetimli serbestlik merkezi müdürlüğünün imkanlarının arttırılmasında fayda olduğunu söylediler.
Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler İl Müdürlüğü ziyaret edilerek özellikle işin aile boyutu tarafımızdan irdelendi. Kendi kurumlarının aile destek merkezleri, çocuk destek merkezleri ve sosyal uyum birimleri aracılığı ile kendilerine müracaat eden ailelere destek olduklarını dile getirdiler. Bizim gözlemlerimize göre bu bakanlığın il teşkilatının büyük ve dağınık olduğu, bu nedenle kurumların konu hakkındaki hâkimiyetlerinin az olduğu görüldü.
Gençlik ve Spor İl Müdürlüğüne bağlı Sur Gençlik Merkezi ziyaret edildi. İlimizin genç nüfusunun ülke ortalamasının üzerinde olduğu ve yaşanan göç hadiselerinden dolayı gençlerde madde bağımlılığının fazla olduğu dile getirildi. Gençlerimizin ders çalışabilecekleri, vakitlerini verimli geçirebilecekleri ve spor yapabilecek alanları oluşturduklarını dile getirdiler. İzlenimlerimize göre gençlik merkezlerindeki kişiler yeterli bir eğitime sahip olmadığı, daha liyakat sahibi kişilerin istihdam edilmesi gerektiği gözlemlenmiştir.
Dicle üniversitesi Tıp Fakültesi Psikiyatri Anabilim dalından bir hocamız ile yaptığımız görüşmede bağımlılığın çok önemli bir halk sağlığı sorunu olduğunu, lakin tedavisinin de mümkün olduğunu dile getirdiler. Üniversite gençliğinde sigara ve teknoloji bağımlılığının fazla olduğu; ancak esrar vb. madde bağımlılığının ise az olduğu dile getirildi.
Komisyonumuz tarafından ilimizin değişik yerlerinde oturan aileler ziyaret edilmiştir. Bağımlı kişilerin olduğu ailelerin çok ciddi sorunlar yaşadığını, evlerinde huzur kalmadığını, komşularının ve akrabalarının da bundan ciddi manada rahatsız olduklarını müşahede ettik. İlimizde acilen AMATEM’in kurulmasını beklediklerini söylediler.
Valilik bünyesinde kurulan ve sekretaryasını İl Sağlık Müdürlüğünün yürüttüğü “İl Bağımlılık ile Mücadele Kurulu” istenilen verimlilikte çalışmamaktadır. Bunu yaptığımız araştırmalar ve saha gözlemlerinden anlamaktayız.
Merkezi hükümet ile kamu kurumları, bu konuda çalışmalar yapan bütün sivil toplum kuruluşlarına eşit mesafede olmalıdır. Konu ile ilgilenen herkese destek olunmalıdır. Bu konuda da maalesef adaletsizlikler mevcuttur. Valilik bünyesinde olan il bağımlılık ile mücadele kuruluna sadece YEŞİLAY Derneği değil bu konuda çalışması olan bütün STK’lar davet edilmelidir.
İlimizde AMATEM biriminin olmaması çok büyük bir eksikliktir. Özel sektörün yatırım yapması için hazine arazisi tahsis edilmeli ve her türlü teşvikten yararlandırılmalıdır.
Kenar mahallelerdeki dezavantajlı öğrencilerimizin zaman geçirebileceği spor alanları ve okuma salonları inşa edilmelidir.
İlimizde tütün kullanımı ülke geneline göre maalesef daha fazladır. 18 yaş altı çocuklara sigara, çakmak gazı ve bali gibi maddelerin satışları yasaklanmalıdır.
Bağımlılık ile mücadele, ancak bir halk sağlığı sorunu bakış açısı ile baş edilebilir. Kurumlar arası koordinasyonda ve ailelere destek noktasında eksiklikler mevcuttur. Bağımlılık ile mücadelede mutlaka yerel basın, ulusal basın, sosyal medya, reklam panoları kullanılmalıdır. Kamuoyunda tanınan sporcu, sanatçı ve bilim insanlarından bu konularda destek alınmalıdır.
Hazırlanan bu raporun, ilimizdeki başta gençlerimizi bağımlılıktan korumayı, bağımlı olan bireylerin ise bir an önce sağlıklarına kavuşmalarına vesile olmasını ümit ediyoruz. 12.03.2021